MIT’den bilim insanları, elektrik kullanmadan soğutma sağlayacak bir sistem geliştirdi. Buharlaşmaya ve radyasyona dayanan söz konusu pasif soğutma sistemi, yiyecekleri daha uzun süre taze tutabilecek veya binalarda iklimlendirmeyi destekleyebilecek.
Dünya küresel ısınma nedeniyle ısınmaya devam ettikçe güç tüketen klima sistemlerinin kullanımı her geçen gün artıyor ve bu da mevcut elektrik şebekelerini zorlayacağa benziyor. Şimdilerde bu soruna odaklanan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bilim insanları geliştirdikleri yenilikçi bir sistemle, gıda ürünlerini korumak ve binalardaki geleneksel klimaları desteklemek için pasif soğutma kullanmanın bir yolunu keşfettiler. Güce ihtiyacı olmayan ve sadece az bir miktarda suyun kullanıldığı sistem mevcut güneş panellerine benzeyebilecek ince bir pakette ışınımsal soğutma, buharlaşmalı soğutma ve ısı yalıtımını birleştiriyor.
Yüksek nemde dahi gıda ömrünü uzatıyor
Sistemi farklı kılan, her biri sınırlı miktarda soğutma gücü sağlayan bağımsız soğutma tasarımlarını akıllıca birleştiriyor olmasında yatıyor. MIT’nin araştırma ekibinden Zhengmao Lu, “Bu teknoloji, buharlaşmalı soğutma ve ışınımsal soğutma gibi önceki teknolojilerin bazı iyi özelliklerini birleştiriyor. Buradaki yenilik, gerçekten sadece ışınımsal soğutma özelliğini, evaporatif soğutma özelliğini ve ayrıca ısı yalıtımı özelliğini tek bir mimaride bir araya getirmesi” diyor ve bu kombinasyonu kullanarak, yüksek neme sahip alanlarda bile gıda ömrünü önemli ölçüde uzatabileceklerini kaydediyor. Hâlihazırda sistemin sınırlı gıda arzından mustarip olan dünyanın bazı bölgelerinde bozulmadan kaynaklanan gıda kayıplarını azaltmaya yardımcı olabileceği de düşünülüyor.
Aynı zamanda mevcut iklimlendirme sistemlerinin bulunduğu binalarda yeni sistem, düzeneğin en sıcak parçası olan kondensere soğuk su göndererek bu sistemler üzerindeki yükü önemli ölçüde azaltmak için de kullanılabiliyor. Lu, “Kondenser sıcaklığını düşürerek klima verimliliğini etkin bir şekilde artırabilirsiniz, böylece potansiyel olarak enerji tasarrufu sağlayabilirsiniz” diyor.
Bakım için su eklenmesi yeterli
Uzmanlara göre sisteme yönelik tek bakım, buharlaşma için su eklemekten ibaret… Bununla birlikte tüketim o kadar düşüktür ki, bu işlemin en sıcak, en kuru bölgelerde yalnızca dört günde bir ve daha nemli alanlarda ayda yalnızca bir kez yapılması gerekiyor. Sistem, MIT’deki bir binanın çatısında sadece 4 inç çapında küçük bir versiyon kullanılarak test edildi ve en iyi olmayan hava koşullarında bile etkinliğini kanıtlayarak 9.3 0C soğutma sağlamayı başardı.
Tüm bu başarılı sonuçlara rağmen sistemin tüm dünyada kullanılması biraz zaman alacağa benziyor. Zira sistemde kullanılan malzemeler hazır ve nispeten ucuz olsa da “aerojel” denilen malzeme laboratuvarda üretiliyor ve seri üretim açısından daha fazla geliştirilmesi gerekiyor. Lu, bu sistemin yaygın kullanım için pratik hale getirilmesinden önce bu geliştirmenin ne kadar süreceğini tahmin etmenin imkânsız olduğunu söylüyor.
https://scitechdaily.com/innovative-mit-passive-cooling-system-works-without-electricity/
