Bilim insanları, yeni bir ışık kontrol tekniği sayesinde bir parça plastiğe “yürüme” eğitimi verdi. Uzmanlara göre, ilk defa cansız bir nesnenin bilgisayar yardımı olmadan hareket ettirildiği çalışmanın sonuçları özellikle yumuşak robotik alanında ilham verici olacak.
Ivan Pavlov’un köpeklerle yaptığı koşullandırma deneylerini bilmeyen yoktur. Rus bilim insanı, bu deneylerde köpeklere zille yiyeceği ilişkilendirmeyi öğretmiş daha sonra da köpekler yiyecek bir şey görmemiş olsalar bile zilin sesini duyduklarında salyalarını akıtmaya başlamışlardı. Aalto Üniversitesi ve Tampere Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, Pavlov’un deneylerinin üstünden neredeyse 100 yıl geçtikten sonra benzer bir çalışma yaparak bu kez sıvı kristal bir polimere hareket etmeyi ve belirli renkteki bir nesneye yapışmayı öğretti. Buna göre gelişmiş polimer (plastik) saniyede yaklaşık 1 mm mesafe kat ederek bir bahçe salyangozuyla aynı hızda hareket edebildi.
Öğrenme için hafıza gerekli
Araştırmayı yürüten ekipten Profesör Olli Ikkala, materyalin öğrenebilmesi için bir hafızası olması gerektiğine dikkat çekerek, malzeme ısıtıldığında orijinal olarak sıvı kristal polimerin yüzeyine yayılan boyanın malzemeye nüfuz ettiğini ve böylece belleği oluşturduğunu söylüyor. “Farklı boyalar ışığın farklı dalga boylarına tepki gösterir. Böylece başlangıçta nötr uyaran ile malzeme kontrol edilebilir” diyen Ikkala, malzemeyi tasarlarken moleküllerin malzeme ısıtıldığında istenildiği gibi tepki verecek şekilde konumlanması gerektiğini vurguluyor.
Yumuşak robotlara ihtiyaç var
Araştırmacılar, elde edilen fonksiyonları sınırlı olsa da “öğrenme” yeteneğine sahip yeni tür yumuşak materyallerin robotlarda kullanılabileceği konusunda ümitli… Yumuşak robotların hem doğayı hem de insan vücudunu kopyaladığını kaydeden Ikkala, “Tipik bir mekanik robota çilek verirseniz ezebilir. Bu yüzden işleri çok yumuşak bir şekilde kavrayabilen robotlara ihtiyacımız var. Aynı zamanda geleneksel robotların güç kablosu ya da büyük ve ağır bir pili olması gerekiyor. Yumuşak robotik çalışmaları ise bu robotları dış kontrolle denetim altında tutmayı amaçlıyor. Mesela ışıkla” diyor. Aalto ve Tampere Üniversitesi’ndeki aynı bilim insanları daha önce de katı bir jeli ışığın etkisi ile sıvı hale getirmeyi başarmışlardı.
Kaynakça:
https://www.eurekalert.org/pub_releases/2019-12/au-lcp120219.php