NASA’ya göre, şu anda Dünya’nın yörüngesinde dönen on binlerce uzay enkazı bulunuyor. Uzayı bir çöp yığını hale getiren bu soruna çözüm bulmak için yola çıkan Utah Üniversitesi bilim insanları, dönen mıknatıslarla yörüngedeki enkazı temizlemek için bir yöntem geliştirdi.
NASA’nın verilerin göre Dünya’nın yörüngesinde dönmekte olan yumuşak bir top boyutundan daha büyük 27 binden fazla uzay enkazı var ve bunların hızı saatte 17 bin 500 mile kadar çıkabiliyor. Bu hız ise küçük bir parçanın, bir uyduya veya uzay aracına zarar vermesi için yeterli olduğu anlamına geliyor. Bilim insanlarının her geçen gün yörüngeye daha fazla roket ve uydu fırlatmakta olduğu göz önüne alınırsa, bu uzay çöplüğünü temizlemek son derece önemli bir görev. Utah Üniversitesi mühendisleri de bu konuda önemli bir adım attı ve yörüngedeki uzay çöplerini temizlemek için daha iyi bir yöntem geliştirdi.
Enkazlar artık kontrol edilebiliyor
Bu teknolojiyi geliştiren araştırma ekibinin lideri, Utah Üniversitesi Makine Mühendisliği Profesörü Jake J. Abbott: “Söz konusu konsept, uzayda dönen mıknatıslarla metalik nesneleri hareket ettirmeyi kapsıyor.” dedi. Abbott, metalik döküntünün değişen bir manyetik alana maruz kaldığında elektronların, metalin içinde dairesel döngüler halinde dolaştığını belirtti ve buna örnek olarak da bir fincan kahvenin döndürüldüğünde etrafında dolaşmasını gösterdi. İşlem, enkaz parçasını esasen tork ve kuvvet oluşturan bir elektromıknatısa dönüştürüyor, bu da enkazın fiziksel olarak tutulmaksızın kontrol edilmesine olanak tanıyor.
Altı derecelik hareket mümkün
Uzaydaki nesneleri manipüle etmek için bu tür manyetik akımları kullanma fikri yeni olmasa da araştırma ekibi, birden fazla manyetik alan kaynağını koordineli bir şekilde kullanarak nesneleri altı derecelik açıyla hareket ettirmenin yolunu keşfetti. Bu çalışmadan önce bilim insanları nesneleri sadece bir derecelik açıyla hareket ettirebiliyordu. Yeni geliştirilen bu yöntemle ise onları döndürebilmek bile mümkün olacak. Bilim insanları bu yöntemle uzayda dönmekte olan hasarlı bir uyduyu onarmak için durdurabilmeyi başardı. Araştırma ekibinin lideri Abbott, yeni keşfedilen bu işlemin robotik bir kol üzerinde dönen bir mıknatıs, dönen manyetik alanlar oluşturan sabit bir mıknatıs veya MRI tarayıcılarında kullanılanlar gibi dönen süper iletken bir elektromıknatıs ile kullanılabileceğini ifade etti.
Manyetik olmayan metalik nesneleri mıknatıslarla manipüle etme ilkesinin, uzay enkazını temizlemenin ötesinde de uygulanabileceğine inanan Abbott, ayrıca, “Dokunmadan, hassas hizalama için bir nesneye kuvvet uygulamak için yeni bir yolumuz var!” şeklinde konuştu.
Kaynak: https://www.eurekalert.org/news-releases/933168
