Etiket - nükleer atık

Nükleer Atıktan Elmas Bataryaya

Nükleer tesisler ile ilgili en sık tartışılan konuların başında nükleer atıklar geliyor. Bir nükleer tesis kapatıldıktan sonra bu atıkların depolanması ve uzun yıllar korunması başlı başına bir mesele… Bu sorun üzerine çalışmalar yapan bilim insanları artık kullanılmayan nükleer tesislerdeki materyallerle elmas bataryalar üretmeyi başardı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın 2018 yılı verilerine göre dünyada 31 ülkede 450 nükleer reaktör işletme halinde bulunuyor, 18 ülkede ise 59 nükleer reaktörün inşası devam ediyor. 2017 itibariyle dünya genelindeki elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 11’ini karşılayan nükleer santrallerden 169’u da ömrü dolduğu için kapatıldı… Peki, kapatılan nükleer santrallerde bulunan ve binlerce, hatta milyonlarca yıl boyunca radyoaktif özelliğini koruyan nükleer atıklara ne yapılıyor?

Birçok ülkede bu atıklar reaktörlerin bulunduğu yerlerde ya derin beton havuzlarda su içinde ya da çelik kaplı beton varillerde, reaktör binalarının hemen dışında tutuluyor. Şimdilerde ise bilim insanları çevre için büyük risk oluşturan nükleer atık sorununa çözüm bulmuş gibi görünüyor.

Nükleer tehlike yaratır mı?

Birleşik Krallık’taki ilk nükleer tesislerden bir tanesi olan ve 1989’da kullanıma kapatılan Berkeley Tesisi’nde çalışmalar yapan bilim insanlarından Tom Scott, elmasın içerisindeki radyoaktif materyalin sarmalanarak elmas bataryalar vasıtasıyla elektriğe dönüştürülebileceğini söylüyor. Elektrik üretimindeki en kritik nokta ise tesiste kullanılan grafitteki radyoaktif karbon 14 izotopu…

Son birkaç yıldır radyoaktif çürümeden elektrik üretebilen ultra düşük güçlü sensörler geliştirdiklerini söyleyen Scott, bataryalar için grafik karbonun elmasa dönüştürülmesinin kullanımı sonlandırılmış tesislerde de gerçekleştirilebileceğini belirtiyor. Ekibinin prototip elmas bataryaların volkanlarda kullanıldığını ve oldukça kullanışlı olduğunu söyleyen Scott, bataryaların en önemli kullanım alanlarından bir tanesinin de uzay uçuşları olabileceğinin altını çiziyor. Nükleer bir tesiste kullanılan materyallerden batarya üretilmesi fikri akla ilk olarak radyoaktivite tehlikesini getirse de bilim insanları, radyoaktivitenin elmasın içerisine sıkıştırılması dolayısıyla herhangi bir tehlikenin söz konusu olmayacağını söylüyor.

 

Kaynak: https://www.popularmechanics.com/science/a30613776/nuclear-waste-diamond-battery/