Bilim insanları, geçtiğimiz günlerde Güneş sistemindeki en yakın ikinci komşumuz Venüs’ün atmosferinde bakteriler tarafından üretilen fosfin gazı bulunduğunu açıkladı. Bunun açıklaması ise insanlık tarihini baştan başa değiştirecek cinsten: Venüs’ün üzerindeki bulutlarda yaşam ihtimali olabilir.
Bilim insanları, dünyanın en yakın komşusu Venüs’ün atmosferinde bakteriler tarafından üretilen fosfin gazı bulduklarını ve bunun dünya dışı yaşamın göstergesi olabileceğini açıkladı. Araştırmacılar söz konusu keşif karşısında oldukça şaşkın çünkü konu, farklı gezegenlerde yaşam bulmaya geldiğinde, Venüs gezegeni, yaşamın pek de mümkün olmayan noktalarından biri… Zira Venüs, insanlar ve hayvanlar için oldukça zehirli bir gaz olan karbondioksitten (CO2) oluşan bir atmosfere sahip ve Güneş’e en yakın ikinci gezegen olması nedeniyle yüzeyi çok sıcak (yaklaşık 465 santigrat derece). Yani, basit bir ifadeyle bir pizza fırınının sıcaklığına eşit… Tüm bu zorlu şartlara rağmen bilim insanları şimdi gezegenin yüzeyinden 50 km yukarıda başka bir gaz keşfettiklerini açıkladı. Cardiff Üniversitesi’nden Profesör Jane Greaves ve ekibinin Hawaii’de büyük bir teleskop kullanarak keşfettikleri bu gazın adı ise dünyada yaşam için oldukça önemli olan fosfin… Bataklıklar gibi fazla oksijen olmayan yerlerde veya penguenler gibi hayvanların karınlarında bulunan bu gaz, oksijensiz ortamlarda gelişen bakteriler tarafından üretiliyor.
Bulutların üstünde soğuk bir ortam var
Venüs’te kesinlikle penguen yok, peki orada fosfinin bulunmasına ne sebep oldu? İşte bilim insanlarının kafasını da bu karıştırıyor. “Tüm kariyerim boyunca evrenin başka yerlerinde yaşam arayışıyla ilgilendim” diyen Greaves, Venüs’ün yörüngesinde fosfin olduğuna dair ilk ipuçlarını aldıklarında yaşadığı şaşkınlıktan dolayı ağzının açık kaldığını söylüyor. Peki söz konusu keşifler ışığında Venüs’te yaşam var mı? Ne yazık ki bu sorunun kesin bir cevabı yok öte yandan herhangi bir yaşam olsa bile ancak mikroskobik yani çok küçük olacaktır. Venüs’ün yüzeyi oldukça acımasız olduğuna ve gezegene inen uzay sondalarının bozulmadan sadece birkaç dakika sağlam kalabildiğine dikkat çeken bilim insanları, bununla birlikte, bulutların üstünde çok daha soğuk bir ortam bulunduğunu belirtiyor. Bu yüzden Venüs’te gerçekten bir yaşam varsa, bilim insanlarının tam olarak onu bulmayı umdukları yer de burası… Öte yandan bahsedilen yer Venüs ve bu gezegenin bulutları kalın ve sülfürik asit içeriyor, bu da Dünya’daki herhangi bir canlı organizma için burasının ölümcül olması anlamına geliyor.
ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden biyokimyacı Dr. William Bains, Venüs’teki yanardağların, şimşeklerin ve hatta göktaşlarının fosfine neden olup olamayacağını inceledi ve araştırdığı tüm kimyasal reaksiyonların keşfedilen fosfin miktarını üretemeyecek kadar zayıf olduklarını söylüyor. Dr. Bains, sülfürik asitte hayatta kalmak için Venüs’teki yaşamın, tamamen farklı biyokimya kullanan veya bir tür zırh geliştiren havadaki mikroplar olduğuna inanıyor.
Galakside yaşam daha yaygın olabilir mi?
Dünya’nın ötesindeki yaşam olanaklarını inceleyen bir astrobiyolog olan Westminster Üniversitesi’nden Dr. Lewis Dartnell ise Mars’ın, Jüpiter ve Satürn’ün uydularının yaşam bulmak için daha muhtemel yerler olduğunu düşünüyor. “Eğer yaşam Venüs’ün bulutlarının üstünde varsa belki de bu galaksimizde yaşamın çok daha yaygın olduğu anlamına geliyordur” diyen Dartnell, belki de yaşam için hayatın Dünya benzeri gezegenlere ihtiyaç duymadığını belirtiyor.
Peki, Venüs’te bir yaşam olup olmadığını ne zaman öğreneceğiz? NASA, 2030’larda, Venüs’ün veri toplama bulutları arasında seyahat etmek için bir uzay aracından “aerobot” adı verilen bir balonun fırlatılacağı bir görev planlıyor.