Bir pilot olmaksızın tam otonom bir uçak ile uçmaya ne dersiniz? Dünyanın en büyük havacılık şirketlerinden Airbus, Otonom Taksi, Kalkış ve İniş (Autonomous Taxi, Take-Off & Landing – ATTOL) projesi kapsamındaki tüm safhaları başarıyla tamamlayarak pilotsuz bir havacılık sisteminin ilk önemli adımını attı.
Otomatik pilotlar ne kadar süredir hayatımızda? 30,40,50… Aslında sanıldığından daha uzun. Zira 1914’te, Wright Kardeşlerin insanlığı havacılık çağına ulaştırmasından sadece 11 yıl sonra, Lawrence Sperry isimli bir pilot, Curtiss C-2’ye kurduğu bir stabilizasyon sistemiyle bir uçağı düz tutabildiğini ve pusulada tutarlı bir yön gösterebileceğini iddia etti ve bunu kanıtlamak için de Paris’in hemen dışındaki Seine’de muhteşem bir halka açık gösteri düzenledi. Günümüzde ise uçaklardaki otopilot sistemi artık tipik ticari uçağı insan pilotlardan çok daha fazla uçuruyor. Her ne kadar şu anda pilotun, uçak en az 10.000 fit’e ulaşana kadar ellerini “çubuğun” üzerinde tutması gerekse de gerçek şu ki, hava koşulları, rüzgar ve görüş kötüleştikçe, otopilotlar çoğu zaman daha iyi ve daha güvenli bir iş çıkarıyor.
Son birkaç yıldır Airbus, tüm işlevleri tamamen otonom sistemlerin kontrolü altında, tamamen uçağa yerleştirmeyi amaçlayan Otonom Taksi, Kalkış ve İniş (ATTOL) projesi adını verdiği proje üzerinde çalışıyor. Radar, kamera ve LiDAR gibi sistemler yardımıyla çalışan ATTOL sistemi, gelişmiş yapay zeka ile makine öğrenme algoritmalarıyla bir uçuşun en önemli aşamalarını pilota ihtiyaç duymadan kendi başına halledebiliyor. Kısa bir süre önce de ATTOL sistemi ile donatılan bir A350-1000 modeliyle ilk “tamamen otonom taksi, kalkış ve iniş testi” başarıyla gerçekleştirildi.
Stratejik kararlar pilota emanet
18 Aralık tarihinde gerçekleştirilen ilk otonom kalkış testi sonrasında iniş testlerine odaklanan Airbus, neredeyse mevcut tüm yolcu uçaklarının GPS ve radyo sinyalleri yardımıyla zaten kendi kendine iniş yapabildiği bir dönemde test uçağını tüm bu altyapı olmadan indirmeye çalıştı ve bu şekilde 30 iniş denemesi gerçekleştirildi. Tüm bunlarda başarı elde edilmesinin ardından oldukça karmaşık bir süreç olan taksi testlerini de başarıyla tamamlayarak programın zafere ulaştığı bildirildi.
Tamamen otonom pilotlara geçildiğinde ise pilotlara olan ihtiyaç ortadan kalkmayacak. Zira Airbus yetkilileri “pilotların uçağı kullanmaktan daha çok stratejik karar alma ve görev yönetimine daha çok odaklanmalarına yardımcı olmak” için tamamen otonom bir sistemin çok büyük bir adım olacağını söylüyor. Öte yandan her ne kadar otonom teknolojisi havacılık sektöründe pek çok değişime imza atacak olsa da uzun bir süre daha insan pilotlar çubuğun arkasında yer alacak gibi görünüyor.
Kaynak: https://newatlas.com/aircraft/airbus-attol-autonomous-airliner/